Betoog schrijven: uitleg en voorbeeld

Stelling: Kernenergie in Nederland moet worden stopgezet.

Documentatievragen:

• Wat zijn de cijfers met betrekking tot kernenergie in Nederland (hoeveel centrales)?
• Waarom zijn er kerncentrales?
• Wat zijn de gevolgen van kernenergie?
• Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?
• Zijn er alternatieven voor kernenergie?

Inleiding

• alinea 1: anekdote - Voorbeeld Tsjernobyl
• alinea 2: vraagstelling - Moet Nederland stoppen met kernenergie?

Middenstuk

• alinea 3: argument 1 - Kerncentrales zijn een onzekere investering.
• alinea 4: argument 2 - Een bijkomend probleem van kernenergie is het vrijgekomen plutonium.
• alinea 5: argument 3 - Radioactief afval is onveilig.
• alinea 6: argument 4 - Kerncentrales brengen gevaren met zich mee.
• alinea 7: tegenargument 1 - Kernenergie heeft een lage CO2 uitstoot ten opzichte van fossiele brandstoffen.
• + weerlegging - Er zijn betere alternatieven beschikbaar voor kernenergie.
• alinea 8: tegenargument 2 - Het is onmogelijk dat er nu en hier een kernramp plaatsvindt.
• + weerlegging - Een kernramp valt niet uit te sluiten.
• alinea 9: tegenargument 3 - De gevolgen van een kernramp zijn klein.
• + weerlegging - De gevolgen van een kernramp zijn juist heel groot.

Slot

alinea 10: beantwoording vraag - Nederland moet stoppen met kernenergie.

Nooit meer een kernramp?

De toekomst van kernenergie in Nederland

De kernramp van Tsjernobyl in Oekraïne in 1986 was een omslagpunt in de geschiedenis van de energieontwikkeling in veel landen, waaronder Nederland. Het is moeilijk voor te stellen dat ons land vroeger zeer vooruitstrevende plannen had met betrekking tot het gebruik van kernenergie. De kernexplosie in Tsjernobyl heeft veel mensen het leven gekost, verwoestte grote (natuur)gebieden, en richt tot op heden gezondheidsschade aan. Nederland is zich na deze vreselijke gevolgen bewust geworden van de gevaren, en heeft besloten om de kerncentrale in Dodewaard voorgoed te sluiten en de plannen voor drie extra centrales te annuleren. Op dit moment is alleen de kernenergiecentrale in Borssele nog actief, maar sinds 2010 is er sprake van een koerswijziging en zijn er plannen voor een nieuwe centrale.

Sommige politici en energiemaatschappijen kijken vooral naar de voordelen van kernenergie als een alternatief voor de oprakende fossiele brandstoffen. Toch kleven er ook een aantal nadelen aan. Een aanzienlijk gedeelte van de bevolking is dan ook absoluut niet blij met de bouw van nieuwe centrales. Is dit terecht? Moet Nederland stoppen met kernenergie?

Duur

Kerncentrales zijn een onzekere investering. De kosten van de bouw van een centrale worden vaak verkeerd ingeschat. Zo zou de Finse centrale 3 miljard euro gekost moeten hebben, maar na jaren vertraging van de bouw bleek dit bedrag te zijn opgelopen tot een verdubbeling van 6 miljard euro. Hierdoor is deze centrale niet meer rendabel.

Wat veel mensen zich bovendien niet realiseren is dat niet alleen de bouw, maar ook het afbreken van een centrale een paar centen kost. Dat laatste zou in principe weinig problemen opleveren als een kerncentrale honderd jaar meegaat, maar dat is zeker niet het geval. De centrale in Dodewaard is in totaal slechts 25 jaar werkzaam geweest, en de centrale in Borssele moet van de rijksoverheid uiterlijk in 2033 gesloten zijn. Het zal ook zeker geen toeval zijn dat RWE/Essent de bouw van een nieuwe centrale al jaren heeft uitgesteld.

Gevaarlijk

Een bijkomend probleem van kernenergie is het vrijgekomen plutonium. “Elk land dat uranium kan verrijken heeft ook de middelen om een atoombom te maken,” zegt de voormalige Australische premier Malcolm Fraser (2011). Dit komt omdat een deel van het uranium tijdens het produceren van kernenergie wordt omgezet in plutonium. Plutonium is de basisstof voor alle kernwapens. Dit kan extreme gevaren opleveren wanneer het in verkeerde (terroristische) handen terechtkomen.

Daarnaast is het radioactieve afval onveilig. Voor dit afval is tot nog toe geen reële oplossing gevonden. Het is schadelijk voor de volksgezondheid, en er bestaat een risico op lekkage bij een verkeerde opslagmethode. Niet alleen de volgende generatie wordt met deze problemen opgezadeld; omdat kernafval 240.000 jaar (!) radioactief blijf, geldt dit ook voor duizenden generaties daarna.

Kernafval is erg gevaarlijk, maar de kerncentrale zelf brengt ook gevaren met zich mee. Er kunnen duizenden mensenlevens in gevaar worden gebracht als een centrale beschadigd raakt door een terroristische aanslag of een natuurramp. Dit laatste gebeurde recent nog in het Japanse Fukushima in 2011, waar de dijken rond de centrale niet opgewassen waren tegen een metershoge tsunami. Daarbij komt dat een centrale een zeer makkelijk doelwit is voor vijandelijke landen in een oorlogssituatie.

Duurzaam en betrouwbaar?

Een tegenargument dat vaak genoemd wordt, betreft de lagere CO2 uitstoot ten opzichte van fossiele brandstoffen. Bij de vorming van energie bij kernsplitsing komt namelijk ongeveer honderd keer minder CO2 vrij dan bij de verbranding van fossiele brandstoffen. Maar bij alternatieven als zonne- en windenergie komt helemaal geen CO2 vrij. Bovendien komt bij het produceren van zonnepanelen relatief minder CO2 vrij dan bij het maken van een kerncentrale, omdat de panelen gerecycled kunnen worden. Kortom, er zijn betere alternatieven voor kernenergie beschikbaar.

Ook wordt vaak gezegd dat het onmogelijk is dat er nu een kernramp plaatsvindt. Er wordt dan bedoeld dat de ramp in Tsernobyl is ontstaan door de slechte organisatie en controle van het Sovjetregime, en dat zoiets niet snel zal gebeuren in het westen. De kans is klein, maar het is niet uit te sluiten dat er iets misgaat. Niet alleen gebeurde het ‘onwaarschijnlijke’ in Fukushima, maar ook al eerder in het Amerikaanse Harrisburg. Daar vond in 1979 in de Three Mile Island centrale een ‘meltdown’ plaats waarbij de gehele reactor oververhit raakte door een verkeerd geprogrammeerde techniek. Zelfs een kleine fout in het computersysteem (of menselijke fout) kan er dus voor zorgen dat een centrale het begeeft. Een kernramp valt daarom niet uit te sluiten.

Een ander tegenargument is dat de gevolgen van een kernramp vrij klein zouden zijn. Het tegendeel is echter waar. Zo is een gebied van 100.000 vierkante kilometer rond Tsjernobyl besmet geweest met radioactieve neerslag - vier keer meer straling dan een atoombom! In Rusland, in Duitsland, in Nederland, overal in Europa en zelfs in Zweden heeft de overheid er vergiftigd voedsel vernietigd, wat ook nog eens miljoenen heeft gekost. Ook worden er in de nabije omgeving nog steeds kinderen geboren zonder ledematen of met andere afwijkingen, en muteren of sterven er planten en dieren. De gevolgen van een kernramp zijn dus onvoorstelbaar groot.

Conclusie

De geschiedenis leert ons dat het fout kan gaan met kernenergie. En hoewel kernenergie een goede oplossing biedt tegen het opkomende broeikaseffect, is het niet verstandig om volgende generaties met onze problemen te belasten. Wanneer we bovendien de natuur willen beschermen, kunnen we ook kiezen voor duurzamere alternatieven die wel veilig zijn. We moeten de gruwelijke gevaren niet negeren en kernenergie volledig stopzetten, zodat een ramp als in Tsjernobyl nooit meer zal gebeuren!

973 woorden

Bronnenlijst

Chowdhury, Navid (2012). Is Nuclear Energy Renewable Energy?. Geraadpleegd op 4 januari 2015,
http://large.stanford.edu/courses/2012/ph241/chowdhury2/

CDA denkt weer aan kernenergie (2014)
Geraadpleegd op 4 januari 2015,
http://nos.nl/artikel/697692-cda-denkt-weer-aan-kernenergie.html

Huiskamp, Frank (2014). Prachtige beelden vanuit de lucht van een verlaten Tsjernobyl.
Geraadpleegd op 4 januari 2015,
http://www.nrc.nl/nieuws/2014/11/28/prachtige-beelden-vanuit-de-lucht-van-een-verlaten-tsjernobyl/

Belangrijke data in de geschiedenis van kernenrgie in Nederland (z.d.). Geraadpleegd op 6 januari 2015,
http://kernenergieinnederland.nl/key-dates

Marples, David R. (1996). The Decade of Despair. The Bulletin of the Atomic Scientists, 52, p. 22

Rijksoverheid (z.d.). Kernenergie in Nederland. Geraadpleegd op 4 januari 2015,
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland

Rijksoverheid (z.d.). Radioactief afval. Geraadpleegd op 4 januari 2015, http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/radioactief-afval

Jong, Steven de (2011). Risico’s kernenergie niet te beteugelen. Geraadpleegd op 21 januari 2015,
http://www.nrc.nl/stevendejong/2011/07/04/risicos-kernenergie-niet-te-beteugelen/

NOS (2011). Bouw Finse kerncentrale jaren vertraagd. Geraadpleegd op 21 januari 2015,
http://nos.nl/artikel/234822-bouw-finse-kerncentrale-jaren-vertraagd.html